Vandaag de dag zie je T-shirtso-ver-al. Dat was ooit anders. Lang vóór het T-vormige shirt een moderne klassieker werd, leidde het een verborgen bestaan als ondergoed.
Wil je meer weten over de oorsprong en geschiedenis van het T-shirt (van slaapgoed tot gemeengoed)? Lees dan zeker deze blogpost!
Here we go!
Marlon Brando in ‘A Streetcar Named Desire’, 1951
19de eeuw: oorsprong van het T-shirt als ondergoed
De oorsprong van het T-shirt? Die begint bij ondergoed! Vroeger droegen mannen ondergoed uit één stuk met lange mouwen en pijpen.
Tweedelig ondergoed werd pas eind 19deeeuw gebruikelijk. En dan nog knoopte men die twee delen vaak aan elkaar.
Ondergoed werd meestaluit warme wol gemaakt om koudegerelateerde ziektes te weren.De dagen van wol waren echter geteld omdat:
- katoenin opmars was (tegen 1850 was katoenhetvoornaamste exportproductvan de VS)
- de opkomst vancentrale verwarmingde vraagnaarwarme woldeed dalen
‘Union suits’ warenhet ondergoed bij uitstek om het lichaam warm te houden, eind 19deeeuw(Bron foto)
WOI: T-shirts & het leger
Het T-shirt als marine-uniform
In 1913 pasten zowel deBritseRoyal Navyals deUnited States Navyhun uniformen aan. Britse soldaten droegen vanaf toen onderhemdachtig ondergoed, Amerikaanse zeelieden een ondershirt met korte(re) mouwen.
Die veranderingen gaven soldatenmeer bewegingsvrijheidtijdens dekklussen of handmatige bewapeningen. Om verschillende redenen werd gekozen voorwit:
- het paste perfect bij de andere uniformkleuren van de zeemacht
- niet kleurenwasgoedkoper
- hethielp omdisciplineenhygiëneop te leggen
Het Britse model gafechter zeerweinig beschermingen het Amerikaanse (in wolflanel) moestlang drogen.
Het T-shirt uit katoen met korte mouwen
Twee bedrijven namen het voortouw in de ontwikkeling van het T-shirt zoals wij het nu kennen:
- Al voor WOIexporteerde Brits fabrikantThomas A. Hill & Co(later Sunspel)licht katoenen ondergoed met lange mouwennaar tropische regio’s, waaronderde Britse kolonies in het Verre Oosten.
- OokAmerikaans textielhandelaarJacobGoldfarb verkocht aleen meer ontwikkeld T-shirtachtig kledingstukonder de merknaam ‘Fruit of the Loom’ (vrucht van het weefgetouw).
Toen Britse en Amerikaanse soldaten elkaar tegenkwamen in de loopgraven, ontstond hetidee om de stof katoen en de kortere mouwen te combineren.
WOII: T-shirts, heroïsme & machismo
De populariteit van het T-shirt groeide toende VS deelnam aan de Tweede Wereldoorlog. Als soldatendracht symboliseerden T-shirtsheroïsmeenmachismo. De oorlog werd immersgewonnen door mannen in T-shirts.
Toch werd het pasna WOIIsociaal acceptabel om eenT-shirt onbedektte dragen. De beelden van hardwerkende soldaten – onbekommerd om fatsoen – zorgden uiteindelijkvoor gewenning. Bovendien bleven soldaten T-shirts ook na de oorlog dragen. Niet-soldaten volgden.
In juli 1942 – 6maanden na de aanval op Pearl Harbor – pronkteeen rekruut van deAir Corps Gunnery Schoolop de cover van het magazineLife. Hij droeg een T-shirt met daarop het embleem van de instelling.
Toch werd het witte T-shirt pas na de oorlog officieel onderdeel van het uniform van de Amerikaans troepen. Later werd het trouwenskakigeverfd voorcamouflagedoeleinden.
Links:US Merchant Marine Sailor, 1944 (Bron foto); Rechts:De cover van Life toonteen rekruut van de ‘Air Corps Gunnery School’ die een T-shirt draagt met het embleem van de instelling, 1942 (Bron foto)
’50: T-shirts & rebellerende tieners
Midden jaren ’50 groeide het T-shirt uit tot het symbool van eennieuwe generatie tienersenrock ‘n’ roll-rebellie.
ZovereeuwigdeMarlon Brando zijn status als sekssymbool toen hij een wit T-shirt droeg in de films ‘A Streetcar Named Desire’ (1951) en ‘The Wild One’ (1953).
Jonge mannen uit de voorsteden begonnen T-shirts te dragen uitsympathievoor dewerkmanen desoldaat, traditionele dragers van het kledingstuk. Tegelijkertijd rebelleerden ze zo tegende mannen inpakmetdasdie hen opschoolen in dekerkde les spelden.
James Deanbevestigde hetkwajongensthemaook met een T-shirt in de film ‘Rebel Without a Cause’ (1955). EnBeatnikszoalsJack Kerouacdroegen T-shirts om hunminachting voor de samenlevinguit te drukken.
Ook filmsterren uit de jaren ’60, waaronder Paul Newman en Steve McQueen, droegen bij tot het stoere imago van het kledingstuk. In 1969 werdTommy Hilfigerzelfs nog van school naar huis gestuurd omdat hij een T-shirt droeg.
Links:Marlon Brando in ‘The Wild One’, 1953 (Bron foto); Rechts:James Dean in ‘Rebel Without a Cause’, 1955 (Bron foto)
’60-’70: T-shirts, print & emancipatie
Toen detechnologiehet vanaf de fiftiestoeliet (dankzij sterkere en meer flexibele inkt), werdenT-shirts met printsvolop gebruikt ombekende personen,politicienmerkente promoten.
Band T-shirtswerden zo bijvoorbeeld zeer populair vanafde jaren ‘60.TheBeatlesverkochten er altijdens hun tour in 1964.
Er volgde ookeen golf van T-shirts mettekstboodschappenen zogenaamde ‘tie-dyes’. In de jaren ‘70 was het shirt gigantisch populair in heel de Verenigde Staten. Bovendien werd het gezien als eensymbool van emancipatie voor vrouwen.
Links:Voorbeeld van de ‘tie-dye‘-verftechniek voor textiel (Bron foto); Rechts:Het ‘I Love NY’-logo, ontworpen door Milton Glaserin 1976 (Bron foto)
Eén van de populairsteband T-shirtsooit was hetshirt vanTheRolling Stonesmet de uitgestoken tong (1971). Het stond symbool vooreenanti-autoritair gevoel, voorMick Jaggers mond, en voorseks. Een ander bekend voorbeeld is het‘I Love NY’-shirtuit 1976.
Het logo op het gigantisch populaire T-shirt van The Rolling Stones, ontworpen doorJohn Pasche (Bron foto)
’80-’90: T-shirts en subculturen
Tijdens de jaren ’80 begonsportkledij– onder invloed vanhiphop– deel uit te maken van de gewonedagkleding. T-shirts metsportlogo’sverschenen overal.
Verder maakte de tv-showMiami ViceT-shirts onder pakkentrendy. OokBruce Springsteendroeg een steentje bij. Hij maaktedressing downpopulair.
Don Johnson & Philip Michael Thomas in Miami Vice,’80(Bron foto’s niet meer beschikbaar)
In deninetiesdroegenveel zwarte Amerikaanse tieners‘Malcolm X’-shirtsmet de woorden “Our own black shining prince”. Dat was een zinuit de lof/grafrede die Ossie Davies voor Malcolm Xschreef.
AangezienMalcolm Xaanvankelijk de suprematie/oppermacht van het zwarte ras predikte, zetten jonge hiphopfans zich zo af tegen het ‘propere’, alom gevierde beeld van Martin Luther King, Jr.
Witte XL-shirtsgroeiden uit tot een waaruniformvoorhiphopfans. Zo rapteEminem tijdens de 2000Video Music Awardsmeteen klein leger jonge mannen inwitte T-shirtsenjeans achter zich.
Eminem repeteert voor de Video Music Awards met een leger klonen, 2000
Ingrungemilieuswerd het tijdens de jaren ’90 dan weer in om een flanel hemd over een – liefst gehavend – T-shirt te dragen.
T-shirts en de toekomst
De SS13-collectie van Hermès bevatte een van de duurste T-shirts ooit ter waarde van $91.500; 2012 (Bron foto)
Je ziet het: het T-shirt heeft een verrassende oorsprong en een bewogen en veelzijdige geschiedenis: symbool vanjeugdigheidenrebellie, vanemancipatieendemocratisering, vansub-entegenculturen.
Vandaag de dag zijn T-shirts nog maar moeilijk weg te denken. Designers nemen ze op in hun collectie. De gewone man draagt ze op straat.T’s, ladies and gentlemen, are here to stay!
Draag jij vaak T-shirts? Zou je nog zonder kunnen?
